Ik leg een hoge stapel biebboeken op het plateau. Op het scherm verschijnt: Liggen er 7 boeken?
Ik klik op Ja
En daar staat meteen de complete lijst van de boeken die ik heb ingeleverd.

Fijn is dat: je ziet in één keer waar het om gaat. Zo snel werkt visueel denken ook.

Wat is visueel denken?

Visueel denken is een manier om je gedachten op papier te ordenen. Het is een combinatie van tekenen en schrijven. Je gebruikt vormen en symbolen, en eventueel steekwoorden om een vraagstuk in kaart te brengen. Zo kun je reflecteren op een kwestie waar je nog niet uit bent.

Waarom zou je visueel denken?

Omdat het je werk makkelijker maakt. Met visueel denken kun je op een lichte manier ingewikkelde problemen hanteren, zodat je ze beter kunt oplossen. Het helpt je op vier manieren:

1. Je krijgt snel overzicht
Ons brein is visueel ingesteld. Driekwart van de neuronen in onze hersenen die bezig zijn met de waarneming, is visueel. Een enorme capaciteit, die je moeiteloos gebruikt. Als je een drukke straat oversteekt draait je visuele brein op volle toeren. Maar moe word je er niet van.

2. Je vergroot je denkruimte
Als je een vraagstuk op papier hebt gezet, hoef je het in je hoofd niet meer allemaal vast te houden. Dat geeft ruimte in je werkgeheugen.

3. Je denkt meer kanten op
In een lineaire tekst volg je de leesrichting, in een tekening kun je verschillende denkrichtingen kiezen. Je ogen springen over het papier.

4. Je komt een laag dieper
Je tekening is het topje van de ijsberg. Vanaf daar kom je makkelijk bij onderliggende overtuigingen die verandering in de weg zitten.

Kijk eens mee met Edith

Ze is intern adviseur bij de politie en ze heeft een nieuw project. Ze was altijd tweede man, maar nu heeft ze de leiding. ‘Ik zit vast’, zegt ze; ‘ik kom maar niet tot een aanpak.’ Ik vraag haar om de situatie te tekenen. Ze begint met zichzelf: twee rondjes op elkaar met twee stokjes als armen. Ze schrijft er in steekwoorden bij wat ze vindt dat ze moet doen: Visie neerzetten en plan van aanpak maken.

Dan tekent ze haar opdrachtgever

Met grote ronde ogen. ‘Het project loopt al drie jaar’, zegt ze; ‘Ik ben er net bij en hij wil dat het nu echt van de grond komt. Ik voel zijn blik in mijn nek branden.’ Wat verderop schrijft ze wat ze doet: gesprekken. Ze tekent er twee figuren bij.

Met de tekening erbij praten we door hoe ze de leiding kan nemen op een manier die bij haar past. We schrijven af en toe iets op en trekken lijnen om onderdelen te verbinden. ‘Ik wil het ontwikkelgericht aanpakken.’, zegt ze. Ze kijkt naar de tekening.

‘Hé, dat doe ik al’

Op het papier staat een web van acties en ideeën. Allemaal ontwikkelgericht.

Haar tekening zag er ongeveer zo uit:

Later vertelde ze me dat ze door de tekening haar verhaal helder had gekregen: ‘Ik kon het makkelijker vertellen en ik stond steviger.’

Hm, oké, denk je misschien.

Maar hoe kan ik zelf visueel denken?

Gewoon, door het te doen. Begin met tekenen. Stel, je wilt een klant helpen met het inrichten van zelforganiserende teams. Maar je krijgt je aanpak niet scherp. Teken een cirkel en zet er een steekwoord in. En dan teken je nog een cirkel, of een symbool dat bij je opkomt.

Dan gaat je visuele brein vanzelf verder aan het werk. Het wil niets liever dan problemen oplossen. Je zult merken dat je steeds makkelijker verder tekent. En als het lekker gaat, doe je het ook een keer samen met je klant.

Ja, maar ik kan niet tekenen

Dat geeft niet. Het gaat er niet om een mooi plaatje te maken. Het werkt zelfs beter als het er níet zo geweldig uitziet. Dan verlaag je de drempel voor je klant, en durft hij er ook iets bij te tekenen. En een ruwe schets waar nog ruimte is voor zijn inbreng, activeert hem meer dan een gelikt plaatje dat al helemaal af is.

Is tekenen niet kinderachtig?

Nou en? Het werkt.

Kortom

Met visueel denken orden je je gedachten op papier, met vormen, woorden en symbolen. Het is een lichte manier om naar lastige vragen te kijken.

En nu?

Kies een vraag die je bezig houdt. Pak een vel papier en een stift en ga zitten. The floor is yours.

 

Download hier de pdf op A4.