Je moet een vraagstuk niet onnodig ingewikkeld maken.
Maar het snel op willen lossen zit in de weg als het wèl complex is is.
Dan werkt een stappenplan van A naar B averechts, want A is niet eenduidig en B is onvoorspelbaar.
Met een vastgezet doel en plan heb je minder oog voor wat er speelt en voor wat werkt.
Een complex vraagstuk vraagt om een aanpak die recht doet aan die complexiteit
Maar hoe krijg je samen een beeld van wat er nodig is? Zonder dat je in de complexiteit verzandt?
Wat helpt is als het denken erover niet in je hoofd blijft hangen
Of in woorden in de lucht. Als je de complexiteit letterlijk op tafel krijgt kun je er samen naar kijken. Je onderzoekt de verschillende elementen en de verbanden ertussen.
Hoe doe je dat?
Dat kan op allerlei manieren, van een mindmap tot een metafoor. Van het puzzelen met cirkels in een causaal diagram tot een systeem dat je uittekent om de levensvatbaarheid te onderzoeken.
Je ordent je gedachten op papier
Dat doe je al puzzelend met:
Dat zijn we niet gewend. Misschien krabbel je wel eens iets op papier om het voor jezelf duidelijk te krijgen. En sommige mensen zetten wel eens een paar blokken met pijlen ertussen op een whiteboard.
Maar hoe denk je visueel in interactie?
Zodat je verschillende perspectieven naast elkaar kunt zien – ze kunt uitwerken, vergelijken en verbinden.
Daar ervaren veel mensen een drempel. En dat komt door hoe we naar denken en naar visualiseren kijken.
Onze ideeën over denken en visualiseren zijn verouderd
4 misvattingen staan het visueel denken in interactie in de weg:
Veel mensen aarzelen om de stift te pakken, omdat ze niet mooi kunnen tekenen. Maar dat is juist goed. Aan een gelikt plaatje durven mensen niet te komen.
Ruwe schetsen nodigen mensen uit om mee te denken
Bovendien verlaagt een losse voorzet de drempel voor anderen om er iets bij te zetten.
Als je goed kunt tekenen kan dat je zelfs belemmeren. Dan de verleiding om het mooi te maken sterk, terwijl de materie die je op papier wilt krijgen rommelig is.
Mensen willen samenhang, eenduidigheid, een oplossingsrichting. Maar als je tijdens het puzzelen te veel gericht bent op een resultaat, onderzoek je niet meer.
Juist de dingen die tijdens het proces opkomen zijn belangrijk. De vragen waar je geen antwoord op hebt, de dilemma’s, je zet ze allemaal op papier.
De meerwaarde zit in de iteratie
Ook met wirwar van lijnen kun je verder. Maak een nieuwe versie. Wat zijn de belangrijkste kenmerken? Waar zitten de lastigheden? Welke patronen zien we?
Een schets is niet het resultaat van het denken. Schetsen is denken in zichzelf.
Als je tekent en puzzelt met kaders en lijnen gebruik je een andere denktaal
En daarmee open je andere denklijnen. Als je iets in een rijtje onder elkaar zet, ontstaat meteen de neiging om het kloppend te maken. Door zaken ruimtelijk neer te zetten in een mind map, causaal diagram of een metafoor laat je het lineaire denken los en kun je meer kanten op.
We zoeken de ultieme structuur, het concept of model waar het allemaal inpast, maar er zijn talloze manieren. Elke visuele structuur laat een ander aspect van het vraagstuk naar voren komen.
Door te variëren in structuren maak je je het onderwerp meer eigen
Je kunt de verschillende varianten naast elkaar zetten. Dat laat de meervoudigheid van het vraagstuk zien. En het maakt verschillende perspectieven makkelijker te hanteren.
Kortom: Je creëert een denkruimte op papier
Daar kun je naar een vraag kijken zonder hem meteen te hoeven beantwoorden. En hem samen onderzoeken om tot een werkbare essentie te komen.
De vaardigheden om visueel te denken heb je al in huis
Je moet alleen weer even ervaren hoe je ze moet gebruiken. Misschien heb je aan deze pdf met tips genoeg:
En anders vind je extra instructie in deze gratis crash course.
We kunnen ook een keer visueel sparren over een vraagstuk waar je op puzzelt. Dan help ik je schetsend op weg en brengen we het samen in kaart.
Wil je samen met anderen visueel aan de slag?
Dan is de cursus visueel werken aan complexe vraagstukken misschien wat voor jou. Daarin werk je visueel aan een vraagstuk uit je praktijk. En je verkent verschillende mogelijkheden om dat met collega’s of andere betrokkenen te doen.
Blijf in ieder geval niet eindeloos puzzelen
Uiteindelijk moet je aan de slag, want een complex vraagstuk leer je pas echt kennen door eraan te werken.